تاريخچه مدينه و مکانهاي مختلف مسجد النبي، قبرستان بقيع و شهر مدينه
يثرب، مدينه يا مدينة النبي : اين شهر پس از هجرت نبي گرامي اسلام، به مدينة النبي معروف شد، در اولين شب ربيع الاول سال 14 بعثت، پيامبر به يثرب مهاجرت نمودند و سرآغاز تاريخ مسلمانان، از همان سال مي باشد.
فاصله مدينه تا مكه حدود 420 كيلومتر است.
ورود پيامبر به دهكده قبا و تاسيس اولين مسجد ( مسجد قبا)
پيامبر اسلام روز دوشنبه 12 ربيع الاول از مكه به دهكده قبا كه در آن زمان بيش از يك فرسخ با يثرب فاصله داشت رسيدند و پس از سه روز حضرت علي (ع) به ايشان ملحق و پيامبر اولين مسجد را در اين مكان به دست مبارك خود بنا كردند.
پيامبر گرامي اسلام (ص) فرمودند: كسي كه به مسجد من ( مسجد قبا ) بيايد و در آنجا 2 ركعت نماز بخواند، ثواب يك عمره را دارد.
ورود پيامبر به مدينه و تاسيس مسجدالنبي
پيامبر گرامي اسلام (ص)، پس از ترك قبا به خانه ابو ايوب در يثرب (مدينه) وارد و به بركت حضور ايشان، مادر ابو ايوب كه نابينا بود شفا يافت و بينا گرديد.
پيامبر پس از ورود به مدينه، زمين كنار منزل ابو ايوب را كه متعلق به دو يتيم به نام سهل و سهيل بود خريدند و بناي مسجدالنبي را گذاشتند. كه اين مسجد مركز حكومت اسلامي گرديد.
مساحت مسجدالنبي و صحن هاي اطراف آن در حال حاضر حدود 135 هزار متر مربع و گنجايش حدود يك ميليون نمازگزار را دارد.
قسمت هاي تاريخي داخل مسجدالنبي
ستونهاي مسجد :
ستون محلقه : نزديك محراب فعلي بوده و براي معطر كردن فضاي مسجد عود بر آن مي سوزاندند.
ستون عايشه يا استوانه عايشه : ستوني است در مسجدالنبي نزديک قبر مطهر و محراب پيامبر گرامي اسلام.
ستون سرير : مسلمانان شبها در كنار آن مي نشستند و مشغول ذكر و عبادت مي شدند.
ستون محرس ( حرس يا ستون علي ابن ابي طالب) : حضرت علي (ع) در كنار اين ستون مي ايستادند و از پيامبر اسلام محافظت مي كردند.
ستون وفود : كنار اين ستون محل ديدار پيامبر با گروهها و قبايل و هيئات هاي اعزامي از ساير بلاد بوده است.
ستون حنانه : پيامبر خدا هنگام سخنراني به درختي كه كنار محراب بود تكيه مي دادند و از آن به عنوان منبر استفاده مي كردند.
ستون توبه ( اسطوانةالتوبه، معروف به ابولبابه ) : محلي است كه توبه ابولبابه كه به مسلمانان و پيامبر خيانت كرده بود با استغاثه بخشيده شد.
خانه و مرقد مطهر پيامبر ( حجره طاهره ) : پيامبر هنگام بناي مسجدالنبي دو اطاق براي همسران خود سوده و عايشه در كنار مسجد از خشت و درخت خرما بنا كردند كه اكنون قبر شريف پيامبر در آنجا واقع است.
خانه حضرت فاطمه زهرا ( س ) :
خانه حضرت فاطمه (س) پشت خانه عايشه بود و درب خانه علي (ع) كنار ستونهاي وفود و حرس قرار داشت.
ابعاد حجره طاهره 16متر در 15 متر و مساحت آن حدود 240 متر مربع است. گنبد سبز يا گنبد الخضراء روي حجره طاهره است.
روضة النبي :
از خانه پيامبر(ص) تا خانه حضرت فاطمه (س) به سمت شمال و تا منبر پيامبر از سمت غرب در مسجدالنبي محل روضه است. پيامبر فرمودند: بين منزل و منبر من باغي از باغهاي بهشت است و به روايتي، قبر مطهر حضرت فاطمه زهرا (س) در اين مکان و به روايتي ديگر در قبرستان بقيع مي باشد.
منبر پيامبر گرامي اسلام (ص) :
اولين منبري كه براي پيامبر (ص) ساخته شد، سكويي از گل بود که پيامبر بر روي آن سخنراني ميکردند، ولي اكنون منبري يكپارچه از سنگ مرمر نفيس، كه حدود 400 سال پيش ساخته شده به جاي منبر پيامبر نصب گرديده است.
ايوان صفه (محل اصحاب صفه) : به علت افزايش مهاجران به مدينه در آن زمان رسول خدا دستور دادند در كنار مسجدالنبي براي تهيدستان ايوان سقف داري بسازند تا آنان در آنجا سكونت كنند. در ميان اين گروه افرادي چون بلال، سلمان فارسي، عمار ياسر و مقداد به چشم مي خوردند. تعداد اين افراد، 70 تا 100 نفر ذکر شده است. براي اين افراد که آنها را اصحاب صفه ميگويند، کلاسهاي سواد آموزي برگزار ميگرديد و آنان هميشه در صف اول نماز جماعت و ميدانهاي جنگ حاضر بودند.
فضيلت مسجدالنبي از زبان حضرت علي (ع) : چهارنقطه در دنيا از باغهاي بهشت است :
مسجدالحرام ، مسجدالنبي، مسجد کوفه و مسجد الاقصي
امام صادق (ع) فرمودند: يك نماز در مسجدالنبي برابر با 10 هزار نماز است.
قبرستان بقيع
قبرستان بقيع مدفن امامان و بزرگان دين واصحاب رسول خداست.
امام حسن مجتبي (ع)، امام زين العابدين (ع)، امام محمد باقر (ع)، امام جعفر صادق (ع)، عموي پيامبر (عباس ابن عبدالمطلب)، فاطمه بنت اسد مادر امام علي (ع)، دختران پيامبر ( رقيه ، زينب ، ام كلثوم )، همسران پيامبر، اسماعيل (فرزند امام جعفر صادق)، تعدادي از شهداي احد، حليمه سعديه مادر رضايي پيامبر، ام البنين (مادر حضرت ابوالفضل العباس)، در اين مکان دفن گرديده اند.
بقيع در نيم قرن گذشته، گنبد و بارگاه داشته، که به دستور مفتي هاي سعودي، تخريب گرديده است.
بيت الاحزان
در كنار بقيع درختي بود، كه حضرت فاطمه زهرا (س) همراه حسن و حسين (ع) به آنجا مي آمدند و در فراق مرگ پدرشان و مظلوميت حضرت علي (ع) گريه مي كردند. اين مکان به بيت الاحزان معروف بود.
کوه احد يا جبل احد
محل جنگ احد و محل شهادت و دفن حمزه سيدالشهداء عموي گرامي پيامبر و محل زخمي شدن پيامبر گرامي اسلام و شكستن پيشاني و دندان آن حضرت و زخمي شدن حضرت علي ابن ابي طالب (ع) و محل دفن تعدادي از شهداي جنگ احد، مي باشد.
پيامبر گرامي اسلام (ص) فرمودند: اگر کسي به مدينه به زيارت من بيايد و به زيارت قبر عمويم حمزه نرود بر من جفا کرده است.
مسجد قبلتين ( ذوقبلتين )
يهوديان، مسلمانان را سرزنش مي كردند كه پيامبر شما بر قبله يهود، بيت المقدس نماز مي خواند.
پيامبر اسلام سر به آسمان بلند كردند و از خدا خواستند كه مسلمانان را از سرزنش يهود و دشمنان اسلام نجات دهد. تا اينكه در روز دوشنبه 15 رجب سال دوم هجري، زماني كه پيامبر نماز ظهر را در اين محل به جا مي آوردند، آيات تغيير قبله بر آن حضرت نازل شد و اين فرمان باعث خوشنودي پيامبر و مسلمانان گرديد و از آن به بعد مسلمين رو به كعبه نماز خواندند.
مسجد شجره – ذوالحليفه (ابيار علي )
مسجد شجره در مسير خروج از مدينه به طرف مکه، و در منطقه ابيار علي مي باشد و محل احرام و ميقات كساني است كه از مدينه عازم حج يا عمره مي شوند.
پيامبر گرامي اسلام بارها از اين مسجد، محرم شدند و به طرف مکه رفتند.
مساجد سبعه
محل جنگ خندق يا احزاب مي باشد كه مسجدعلي(ع)، مسجد فاطمه (س)، مسجد فتح و مسجد سلمان در آن منطقه است.
در سالهاي اخير، حکومت سعودي، دست به تخريب اين مساجد زده، تا يک مسجد جديد در آن منطقه احداث نمايد.
مساجد ديگر مدينه
- مسجد غمامه
- مسجد علي ابن ابي طالب (ع)
- مسجد مباهله يا مسجد الاجابه
- مسجد ابوذر غفاري
- مسجد فضيخ
- مسجد ردالشمس
- مشربه ام ابراهيم