آرشیو اخبار

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج،حجت السلام مهدي اسماعيلي، كارشناس علوم حديث در رابطه با دليل سفارش هاي فراوان براي زيارت اربعين به شبستان گفت: در رابطه با سفارش و توصيه ها نسبت به زيارت اربعين ابتدا مي بايست به سه نكته توجه كرد. اول توجه به شخصيت معنوي و الهي امام حسين (ع) و شناخت شخصيت ايشان و اينكه آن بزرگوار چه جايگاهي در اسلام، ميان اصحاب و نزد پيامبر و خانواده داشته است؟ اين شناخت مي تواند در اين زمينه راهگشا باشد.

ما تا زماني كه شخصيت معنوي حضرت را نشناسيم طبعا مسايل ديگر هم براي ما چندان روشن نخواهد بود. يكي از عوامل توجه ائمه به مسئله عزاداري براي امام حسين (ع) و يا زيارت ايشان، شخصيت بزرگ آن حضرت است. انتساب حسين بن علي (ع) به خاندان پيامبر به عنوان جد اعلاي ايشان و پدر بزرگوارش اميرالمومنين و مادر گرامي اش حضرت زهرا (س) كه بستر پرورش حقيقي ايشان را فراهم آورد، همه دست به دست هم مي دهد و از ايشان شخصيتي مي سازد كه در عالم بي نظير است. به عبارت ديگر شخصيت خود ايشان جايگاه والايي در تاريخ اسلام دارد چه از نظر اصالت خانوادگي و چه از نظر شخصيتي مستقل كه خود ايشان داشته است.

وي تصريح كرد: اين مسئله حائز اهميت و در روايات نيزكاملا مشهود است. مرحوم صدوق روايتي نقل مي كند از «ابي بن كعب» يكي از اصحاب رسول خدا(ص) كه من خدمت رسول خدا(ص) بودم و در اين حال حسين بن علي (ع) وارد شد. رسول خدا خطاب به او فرمود: «مرحبا بزينة السماوات والارض؛ خوش آمدي اي كسي كه زينت آسمان ها و زمين هستي» من عرض كردم يا رسول الله مگر شما خود اينگونه نيستيد؟ پيامبر فرمود:« إنَّ الحُسَينَ بنَ عَليٍّ في السَّماءِ أكبَرُ مِنهُ في الأرضِ َو ... همانا حسين بن علي (ع) در آسمان شناخته تر از زمين است...» بنابراين جايگاه ابا عبدالله (ع) نزد پروردگار بسيار والا و ارزشمند است.

نكته دوم شناخت اهداف بزرگ امام حسين (ع) از قيام عاشوراست كه بايد مورد دقت قرار بگيرد و دقيقا در همين زيارت اربعين به آن اشاره شده و در روز اربعين خوانده مي شود. در اين زيارت نامه پس از درود و سلام به امام به عنوان ميراث دار انبياي بزرگ الهي بلافاصله به هدف نهضت ايشان اشاره مي شود « و بذل مهجته فيك ليستنقذ عبادك من الجهالة و حيرة الضلالة» مخاطب ما در اين زيارت نامه شخص امام حسين (ع) است كه خون مقدس خود را در اين راه نثار و تمام وجودش را فدا كرد و هدف از اين نثار جان، جهل زدايي و خارج كردن مردم از حيرتي بود كه دچار آن شده بودند.

حجت الاسلام اسماعيلي افزود:علل انقلاب امام حسين (ع) فراوان است اما علت اصلي كه شخص امام نيز در كلام مشهورشان به آن اشاره مي كنند اين است «إِنّى لَمْ أَخْرُجْ أَشِرًا وَلا بَطَرًا وَلا مُفْسِدًا وَلا ظالِمًا وَإِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاِْصْلاحِ فى أُمَّةِ جَدّى، أُريدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَأَنْهى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ» حضرت به عنوان يك مصلح بزرگ كه پا جاي پاي انبياي الهي گذاشته است نهضت خود و هدفش از اين نهضت را معرفي مي كند و هدفي كه حضرت به آن اشاره مي كنند نجات مردم از ناداني و رساندن آنها به بصيرت و آگاهي است.

اين اهداف بسيار مقدس اند اما چيزي كه بيش از هر علت ديگري بايد در رابطه با دليل سفارش ها و توصيه هاي مكرر براي زيارت اربعين به آن توجه كرد مسئله «ترس دشمن از گسترش افكار و ايده هاي امام» است. علت اينكه سيدالشهدا (ع) و يارانش را به شهادت رساندند خاموش كردن ندايي بود كه از عمق وجود امام سرچشمه مي گرفت. دشمن به دنبال از بين بردن هدفي بود كه امام آن را تعقيب مي كردند يعني اسلام ناب و حقيقي.

به عبارت ديگر دشمن مي خواست اسلام واقعي را كه همان هدف والاي امام (ع) بود از بين ببرد و اين اسلام حقيقي در وجود، افكار و انديشه هاي ابا عبدالله (ع) متبلور بود. دشمن از اين ترس داشت كه اگر اين انديشه ها باقي بماند حتي پس از شهادت امام حسين (ع) و پايان ماجراي كربلا آنها آرامشي نخواهند داشت و توده هاي مردم با آگاهي از اين انديشه ها عرصه را بر آنها تنگ خواهند كرد.

وي تاكيد كرد: مسئله اول در اين همه اهميت دادن به زيارت امام حسين عليه السلام و بخصوص زيارت اربعين، شخصيت معنوي و الهي امام، موضوع دوم توجه به هدف بزرگ سيدالشهدا (ع) در اين نهضت و مسئله سوم ترس حكام و غاصبان خلافت و حكومت از گسترش اهداف سيدالشهدا (ع) است. مطلبي را كه بايد مدنظر داشته باشيم اين است كه مسئله زيارت سيدالشهدا چيزي نيست كه پس از شهادت ايشان ائمه به آن اشاره كرده باشند. ما در روايات داريم كه شخص رسول خدا هنگامي كه خبر شهادت امام حسين (ع) را از جبرييل شنيد، گريست و در همان زمان فرمود: «گروه اندكي از پيروان من محل دفن و قبر فرزندم حسين را زيارت خواهند كرد».

بنابراين توصيه به زيارت سيد الشهدا براي نخستين بار از زبان شخص رسول خدا (ص) و سپس از طريق ساير ائمه بيان شده است و بيشترين سفارش ها را در اين رابطه از امام باقر و امام صادق (ع) داريم. اما دليل اين همه سفارش چيست؟ و چرا نسبت به زيارت اربعين تا اين حد توجه و تقيد وجود دارد؟

موضوعي كه پيش از اين نيز اشاره شد موضوع ترس حكام از گسترش افكار امام بود. آنها مي خواستند همه ماجرا در كربلا تمام شود و با كشته شدن امام و يارانش همه چيز به فراموشي سپرده شده و تمام امور در اختيار آنها قرار بگيرد. علت العلل همه اين سفارش ها يك مطلب است و آن اينكه مسئله امام حسين يك مسئله شخصي و محدود به زمان خاصي نبوده بلكه مربوط به كل اسلام است.

جمله معروفي در اين رابطه از بزرگان نقل مي شود كه مي فرمايند «الاسلام؛ محمدي الحدوث و حسيني البقاء» اساس و تولد اسلام به دست پيامبر بود و بذر آن توسط رسول گرامي اسلام كاشته شد اما رشد و نمو و بقاي آن با خون سيدالشهدا تضمين گرديد. در حقيقت علت و عامل مبقيه اسلام را در اين جمله سيدالشهدا (ع) معرفي كرده اند و اگر ائمه ما نسبت به زيارت امام حسين (ع) توجه نمي كردند دشمن به خواسته خود مي رسيد و رسالتي كه خداوند بر عهده انبيا قرار داده بود كه همانا امر خطير نجات مردمان از شرك، اختلاف، خونريزي و احياي فضايل و كرامات انساني بود، ابتر مي ماند.

در حالي كه همه اين موارد در اين نهضت نهفته بود و در صورتي كه توصيه و سفارش هاي اكيد نسبت به زيارت حضرت ابا عبدالله (ع) وجود نداشت اين نهضت در طول تاريخ فراموش مي شد همچنان كه نهضت هاي فراواني وجود داشتند كه در طول تاريخ به فراموشي سپرده شدند و امروز كسي از آنها سراغي نمي گيرد.

حجت الاسلام اسماعيلي گفت: جمله ي معروفي از علامه اميني نقل است كه وقتي علماي اهل تسنن از ايشان سوال كردند كه شما چرا تا اين حد براي امام حسين و عاشورا و كربلا توجه ويژه مبذول مي داريد؟ كتاب مي نويسيد، عزاداري مي كنيد و ...؟ مرحوم علامه فرمودند: ما در جريان غديرخم كلاه بر سرمان رفت، وقتي حادثه غدير رخ داد بزرگان شيعه به دنبال آن نبودند كه از همان سال اول هر ساله در روز و موعد مقرر اين رويداد را جشن بگيرند و گراميداشت آن را به عنوان يك سنت، پايه گذاري كنند. اما در جريان كربلا ديگر اجازه نداديم كه دوباره كلاه بر سرمان برود، بنابراين با توجه به اين ابعاد مي توان فهميد كه نكات دقيقي در سفارش براي زيارت اربعين و توصيه هاي موجود در اين رابطه وجود دارد.