بسمه تعالی
دوازدهمین امام ، حضرت حجة بن الحسن المهدى ، امام زمان - عجل الله تعالى فرجه - در نیمه شعبان سال 255 هجرى در شهر «سامرأ» دیده به جهان گشودند . ايشان همنام پیامبر آخرالزمان حضرت محمد مصطفي (ص) و هم كنیه آن حضرت (ابوالقاسم) مي باشند. .
از جمله القاب آن حضرت ، حجت ، قائم ، خلف صالح ، صاحب الزمان ، بقیة الله است و مشهورترین آنها «مهدى» مى باشد.
پدرشان ، پیشواى یازدهم حضرت امام حسن عسكرى - علیه السلام - و مادرشان ، بانوى گرامى «نرجس » است كه بنام «ریحانه» ، «سوسن» و «صقیل» نیز از او یاد شده است. میزان فضیلت و معنویست نرجس خاتون تا آن حد والا بود كه «حكیمه» خواهر گرامي امام هادى - علیه السلام - كه خود از بانوان عالیقدر خاندان امامت بود ، او را سرآمد و سرور خاندان خویش ، و خود را خدمتگذار ايشان مى نامید.
حضرت مهدى عليه السلام دو دوره غیبت داشتند: یكى كوتاه مدّت (غیبت صغرى) و دیگرى دراز مدّت (غیبت كبرى). اولى ، از هنگام تولد تا پایان دوران نیابت خاصّه ادامه داشته و دومى ، با پایان دوره نخست آغاز شد و تا هنگام ظهور و قیام آن حضرت طول خواهد كشید.
تولد حضرت مهدى (ع) از دیدگاه علماى اهل سنت
اعتقاد به موضوع مهدویت اختصاص به شیعه ندارد، بلكه بر اساس روایات فراوانى كه از پیامبر اكرم (ص) رسیده، علماى اهل سنت نیز این موضوع را قبول دارند.
منتها آنان نوعاً تولد حضرت مهدى را به آينده موكول مى كنند و مى گویند : شخصیتى كه پیامبر اسلام از قیام او (پس از غیبت) خبر داده ، هنوز متولد نشده است و در آینده تولد خواهد یافت.
با این حال تعداد قابل توجهى از مورخان و محدّثان اهل سنت ، تولد آن حضرت را در كتب خود ذكر كرده و آن را یك واقعیت دانسته اند . بعضى از پژوهشگران بیش از صد نفر از آنان را معرفى كرده اند.
نیمه شعبان
روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد امام دوازدهم شیعیان می‌باشد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از شب قدر برترین شبها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به شب زنده‌داری و اعمال مذهبی مشغول میشوند. برخی از اهل سنت و طریقتهای تصوف نیز به فضیلت این شب معتقدند.
جشن نیمه شعبان از بزرگترین جشن‌های شیعیان است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) در مناطق شیعه‌نشین جهان برگزار میشود. در ایران، مسجد جمکران و در عراق، کربلا محل تجمع شیعیان در این روز است. این روز در تقویم رسمی ایران تعطیل رسمی است و روز جهانی مستضعفان نام گرفته است.
نیمه شعبان در روایات
روایات نقل شده از پیامبر اکرم (ص) و امامان شیعه بر اهمیت شب‌زنده‌داری و عبادت در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: جبرئیل در شب نیمه شعبان پیامبر را از خواب بیدار کرد و ایشان را به برپایی نماز، قرائت قرآن، دعا و استغفار در این شب سفارش نمود. در روایتی دیگر، یکی از همسران پیامبر از عبادت خاص و سجدههای طولانی و متعدد پیامبر در شب نیمه شعبان خبر داده است.. در احادیثی از امام علی(ع) و امام صادق(ع) نیز بر عبادت و انجام اعمال خاص شب نیمه شعبان تأکید شده است.
دستهای دیگر از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به سبب تولد امام مهدی (عج)، آخرین حجت خدا بر مردم است.
اسامی دیگر شب نیمه شعبان
برات: برات به معنای حواله، سند و نوشته‌ای که به کسی دهند تا به استناد آن، پول یا هر چیز دیگر را از دیگری بگیرد. به حواله معنوی نیز برات می‌گویند و از آنجا که در شب نیمه شعبان خداوند برات (سند) آزادی از جهنم را به بندگان خود میبخشد به این شب، شب برات گفته میشود.
ليلة الصک: صک معرّب چک فارسی و مترادف برات است.
برات کاندیلی: در ترکیه به این شب، برات کاندیلی گفته میشود.
شب رهایی: در آسیای جنوبی به شب نیمه شعبان، شب رهایی گفته می شود.